پنجشنبه ۰۸ خرداد ۱۴۰۴ - 
رضا داوری اردکانی:
جهان توسعه نیافته در حقیقت گرچه نام جهان دارد از قوام تاریخی بی بهره است یا بهره کافی ندارد. جهان متجدد به صورتی که در اروپای غربی و آمریکای شمالی تحقق پذیرفته، توسعه یافته نامیده میشود، اما جهان قدیم را نمی‌توان توسعه نیافته خواند و کسی نگفته و نمی‌تواند بگوید که مثلا هخامنشیان یا ساسانیان توسعه نیافته بودند، اما اکنون بسیاری از کشور‌های جهان که بعضی از آن‌ها سابقه تاریخی هم دارند در ذیل نام توسعه نیافته یا در حال توسعه قرار دارند پس توسعه نیافتگی امری است که اخیرا عارض چین و هند و ایران و مصر و ... شده است. اگر این کشور همان بودند که در گذشته تاریخی بودند به آن‌ها توسعه نیافته گفته نمی‌شد، اما چه شده که آن‌ها را توسعه نیافته می‌خوانند؟ این کشور‌ها چیزی که سابقا بوده اند نیستند و در عین حال، به مرحله توسعه هم نرسیده اند پس در واقع نه تعلق درست به گذشته تاریخی خود دارند و نه به مراحل پیشرفتی که در جهان توسعه یافته تحقق یافته رسیده اند. این کشور‌ها می‌خواهند در پی جهان توسعه یافته بروند و به مزایایی که آن‌ها در زندگی، علم و تکنولوژی دارند دست یابند. مشکل این است که خواستن اگر به معنی هوس داشتن باشد توانستن نیست و صاحب هوس را به مقصود نمی‌رساند. جهان متجدد با خرد و فرهنگ خاص به مراحل توسعه رسیده و کشور‌های دیگر به صرف آموختن علوم جدید و تقلید از رسوم تجدد به مقصد و مقصودی که دارند نمی‌رسند. جهان توسعه نیافته یا در حال توسعه مخصوصا از آن جهت کارش دشوار است که باید اجزاء یک سیستم و نظم به هم پیوسته تاریخی را جداجدا اخذ کند و هر یک را در جای خود قرار دهد و میان آن‌ها اتصال و پیوستگی بومی خودش را به وجود آورد.
کد خبر: ۳۹۵۰۶۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۳/۱۶
«بلای بی‌تاریخی و جهان بی‌آینده»؛
دکتر رضا داوری‌اردکانی باور دارد متفکری که در رؤیای پدید‌آمدن عهد و عصری دیگر باشد، چه‌بسا با عصر و عهد خود مخالفت کند. بسیاری از متفکران تنها دغدغه‌شان خلق مفاهیمی بوده است تا از عهد و عصر خود فراتر رفته و به انکار وضع موجود دست بزنند. همان‌گونه که دلوز می‌گوید کار فلسفه خلقِ مفاهیم است.
کد خبر: ۳۹۳۸۱۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۱/۱۶
داوری اردکانی؛
رضا داوری اردکانی، رئیس فرهنگستان علوم و چهره ماندگار فلسفه می‌گوید: از اهل فلسفه نباید توقع داشت و خواست که مستقیماً برای مشکلات اقتصادی- اجتماعی چاره‌ای بجویند. فیلسوف با اینکه توجه خاص به زبان و گفتار و کردار حکومت و اخلاق مردمان دارد در مقام مصلحت‌بینی نیست و نمی‌تواند بگوید که مردم و حکومت چگونه و از چه راه باید مسائل سیاست و اقتصاد و مدیریت را حل کنند و به رفع مشکل‌ها در شئون مختلف بپردازند.
کد خبر: ۳۷۹۵۵۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۳/۲۲
تمدن اسلامی
ما در بخش «تاریخ در ترازو» هم به معرفت تاریخ به معنای عام نظر داریم و هم به تاریخ به مثابه یک رشته (discipline) دانشگاهی در جهان و به طور خاص در ایران توجه داریم. شما یکی از استادان و متفکرانی هستید که درباره رشته خودتان یعنی فلسفه و معرفت در ایران کنونی و در تاریخ گذشته در جهان اسلام، نگاه انتقادی یا به تعبیر رایج امروز، نگاه آسیب شناختی (pathologist) داشته‌اید و از بحران در فلسفه سخن گفته‌اید و از مقام فلسفه در تمدن اسلامی پرسش کرده‌اید و در ربط با زوال و انحطاط تمدن مسلمانان از نقش زوال فلسفه سخن گفته‌اید و اشاره کرده‌اید که در تمدن ایرانی-اسلامی به جای این که فیلسوفان متفکران قوم باشند، گروه‌های دیگری سررشته دار اندیشه شده‌اند. اکنون خدمت شما رسیدیم تا ملاحظات خودتان را اولا راجع به معرفت تاریخ و ثانیا درباره رشته تاریخ به طور خاص در ایران، بفرمایید. نکته مهم دیگر این که خیلی از مسائلی را که اهل تاریخ با آن‌ها درگیرند، فلاسفه مطرح کرده‌اند. یعنی فلاسفه هستند که خیلی از پرسش‌های معرفت شناختی را پیش روی اهل علم گذاشته‌اند و معمولا خود اهل تاریخ کمتر از نظر روش شناختی و معرفت شناختی به این مباحث پرداخته‌اند. قدیم‌ترین پرسشی که راجع به تاریخ داریم، مربوط به فیلسوف بزرگ یونانی ارسطو در کتاب «فن شعر» است. از آن زمان تا‌کنون، همواره کفه ترازوی مباحث فلسفی و معرفتی راجع به تاریخ به نفع فلاسفه سنگینی می‌کند و خود اهل تاریخ بیشتر در این مسائل از فلاسفه پیروی کرده‌اند یا به آن‌ها بی‌اعتنایی کرده اند یا حتی صورت مساله را حذف کرده‌اند و گفته‌اند که این مباحث به ما مربوط نیست. اگر ممکن است در مورد این مباحث نیز نظر خود را بفرمایید.
کد خبر: ۳۶۰۲۵۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۶/۳۱
نقد فرهنگ توسعه‌نیافتگی
مقالات این کتاب دربرگیرنده مقالاتی در باب وضع علم و فلسفه و سیاست، به‌ویژه در جهان توسعه‌نیافته است. در مقالات این کتاب به اوضاع کنونی با نظر تاریخی نگاه شده است.
کد خبر: ۳۱۶۱۷۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۹/۱۹
رابطه‌مان را با جهان از نو برقرار کنیم
فلسفه معاصر ایرانی، هستی‌ای نداشته تا گذشته داشته باشد و حالا جایی مفقود باشد و بخواهیم دنبالش بگردیم. فلسفه‌ی ماقبلِ مدرن ما هم، جایی دور، سررشته‌هایش گم شده و باید اول سرنخ‌هایش را پیداکنیم.
کد خبر: ۲۸۷۵۵۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۴/۲۳
تأمل در معنای تاریخی عقل
رئیس فرهنگستان علوم نوشت: علم وسیاست در صورتی در خدمت امکانهای توسعه قرار می‌گیرد که دانشمندان و سیاستمداران به شأنی که علم در جهان کنونی دارد وبه امکانهای بهره مندی از آن آگاهی پیدا کنند.
کد خبر: ۲۸۰۷۲۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۳/۲۰
رئیس فرهنگستان علوم:
جهان توسعه‌نیافته در هر صورت این پندار و گمان را برای خود محفوظ نگاه می‌دارد که به رفع همه مشکلات علمی و عملی تواناست و دیروز و حتی گاهی یک لحظه پیش را از یاد می‌برد تا مبادا معلوم شود که مشکل گذشته همچنان باقی است!
کد خبر: ۲۷۹۶۶۷ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۳/۱۵
فرشاد مومنی :
دکتر فرشاد مومنی با بیان اینکه سند بودجه آمیزه ای از استمرار خام فروشی، فروش اموال و دارایی‌های عمومی ، وام‌گیری داخلی و خارجی، و فشار بیشتر به تولیدکنندگان و عامه‌ی مردم با اولویت فشار هر چه بیشتر به فرودستان است، تأکید کرد، نتیجه گریزناپذیر این رویکردها افزایش دوباره قیمت ارز خواهد بود.
کد خبر: ۲۵۹۱۰۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۱۱/۱۵
رسالت علم در مقابل جامعه؛
دانشگاه در مواجهه با مسائل جامعه باید خود را واجد جایگاهی محوری بداند که اولین شرط آن وجود گفتمان نقد در زیست جهان دانشگاهی است،در گزارشی به عوامل کم رونقی فضای نقد دردانشگاه ها پرداخته ایم.
کد خبر: ۱۵۹۴۹۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۷/۰۸
مانیفست اردکانی در باب توسعه؛
داوری اردکانی در آخرین شماره نشریه فرهنگستان علوم در سرمقاله ای که می توان آن را مانیفست او در باب توسعه دانست، به ضرورت پیمودن راه توسعه و تشریح خرد توسعه پرداخته است.
کد خبر: ۱۱۴۷۰۱ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۱۲/۱۶
دنیایی که زیاد هم مجازی نیست! ؛
هنوز چهار دهه از مطالعه ی رمان‌های علمی - تخیلی که در آن از فضای مجازی نوشته می‌شد، نگذشته است که چنان تغییراتی در جهان رخ داده که حتی نویسندگان آن آثار، اگر اکنون زنده بودند، باور چنین واقعیت گسترده‌ای به نام "فضای مجازی" برایشان دشوار بود. فضای مجازی چنان واقعیتی را برای بشر امروزین رقم زده، که شاید نامیدن مجاز بر این واقعیت، کمی دشوار باشد.
کد خبر: ۱۱۰۵۵۱ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۱۱/۲۶
رضا داوری اردکانی ؛
رئیس فرهنگستان علوم گفت: کارم فلسفه و در نظرم غرب و تجدد آن روی زمین گسترده شده و توسعه‌نیافتگی هم حاصل و انعکاس جلوه‌ای است که برخورداری‌های جهان متجدد در دل و جان آسیایی‌ها، آفریقایی‌ها و لاتینی‌ها داشته است.
کد خبر: ۹۹۴۶۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۹/۲۹
دکتر رضا داوری اردکانی:
«تجدد» نظمی است که علم، فرهنگ، سیاست، اقتصاد، مدیریت، سازمان و... دارد، که باید همه هماهنگ عمل کنند. حال، ممکن است کسانی بگویند اصلاً کاری با تجدد و توسعه نداریم. این‌طور نیست که کسانی می‌پندارند سفره‌ای گسترده شده است که هرچه می‌خواهی از آن‌برداری و هرچه نمی‌خواهی برنداری.
کد خبر: ۸۷۰۵۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۷/۲۶
خلاء کیفیت در کالای ایرانی؛
هرجا در «معاش» و «اخلاق» و «تفکر» تعادل برقرار شد؛ کارها معقولیت و مطلوبیت یافت.
کد خبر: ۴۴۷۸۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۵/۱۰/۱۵
رضا داوری اردکانی:
داوری اردکانی گفت: فیلسوف در مرز سیاست قرار دارد. او بی آنکه در عمل سیاسی وارد شود تماشاگر صحنه تاریخ است و از تماشای خود درس می آموزد و با این تماشا امکانهای درست در سیاست را درمی یابد.
کد خبر: ۱۸۰۶۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۵/۰۳/۰۵